ذوق عسیلهچشیدن لذّت آمیزش را ذوق عُسَیلَه گویند. عنوان یاد شده در باب طلاق به کار رفته است. ۱ - ذوق عسیله در لغت و اصطلاحعنوان یاد شده از روایات مربوط به حلال شدن زن سه طلاقه بر شوهر اوّل گرفته شده است. «عُسَیله» تصغیر «عَسَلَه» به معنای تکه‌ای از عسل است. بسیاری از لغویان و فقها تعبیر یاد شده را کنایه از چشیدن لذّت آمیزش دانسته‌اند. برخی نیز عسیله را به نطفه معنا کرده و تعبیر را کنایه از چشیدن لذت انزال دانسته‌اند. ۲ - شرط تحقق ذوق عسیلهنزدیکی کردن مُحَلّل با زن سه طلاقه در قُبُل به اندازۀ ختنه‌گاه شرط حلال شدن زن بر شوهر اوّل است و آمیزش در دُبُر یا کمتر از ختنه‌گاه در قُبُل کفایت نمی‌کند. برخی در تحقق «ذوق عسیله» به صرف دخول به اندازۀ ختنه‌گاه- بویژه اگر عنوان یاد شده کنایه از چشیدن لذّت انزال باشد- خدشه کرده‌اند. به‌هرحال، تحقق ذوق عسیله خاص و نه علی‌الاطلاق، در زوال تحریم شرط است، به این معنا که قیود دیگری هم شرط است که شرط بودن آن‌ها کفایت مطلق نزدیکی با سه طلاقه را در زوال تحریم منتفی می‌کند. امام خمینی در بیان شروط معتبر در زوال تحریم زن سه طلاقه می‌نویسد: «قد مرّ انّ المطلّقة ثلاثاً تحرم حتّی تنکح زوجاً غیره. و تعتبر فی زوال التحریم به امور ثلاثة: الاوّل: ان یکون الزوج المحلّل بالغاً، فلا اعتبار بنکاح غیر البالغ و ان کان مراهقاً. الثانی: ان یطاها قبلًا وطاً موجباً للغسل بغیبوبة الحشفة او مقدارها من مقطوعها، بل کفایة المسمّی فی مقطوعها لا یخلو من قوّة، و الاحتیاط لا ینبغی ترکه، و هل یعتبر الانزال؟ فیه اشکال، و الاحوط اعتباره. الثالث: ان یکون العقد دائماً لا متعة.» [۷]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۵۸، کتاب الطلاق، القول فی اقسام الطلاق، مساله۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
تحقیقاً گذشت که زن سه طلاقه حرام می‌شود تا اینکه با شوهر دیگری ازدواج نماید و در زوال حرمت به سبب این ازدواج، اموری معتبر است: اول اینکه: شوهر مُحلِّل، بالغ باشد، پس ازدواج غیر بالغ اگرچه نزدیک بلوغش باشد، اعتبار ندارد. دوم اینکه: در قُبُل زن وطی نماید به‌طوری که موجب غسل شود، به اینکه حشفه یا به مقدار حشفه - در صورت قطع آن - در آن داخل شده باشد، بلکه در صورت قطع حشفه، کفایت مقداری که صدق کند که دخول شده، خالی از قوت نمی‌باشد و ترک احتیاط سزاوار نیست. و آیا انزال معتبر است؟ دارای اشکال می‌باشد و احوط (وجوبی) اعتبار آن است. سوم اینکه: عقد دائمی باشد، نه متعه.پس باتوجه‌به آنچه که گذشت، ذوق عسیله‌ی فرد بالغ از قُبل زن دایمی با انزال، تحریم را بر طرف می‌کند نه ذوق عسیله‌ی نابالغ، یا از دبر، و یا بدون انزال. البته «در وطی معتبر در محلّل بین حرام و حلال فرقی نیست، پس اگر او را در حال احرام یا در روزه واجب یا در حیض و مانند آن وطی نماید، در حلال شدن او کفایت می‌کند.» [۸]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۳۵۹، کتاب الطلاق، القول فی اقسام الطلاق، مساله۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
۳ - پانویس۴ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۳، ص۷۱۵. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی فقه |